Şuayip YAMAN

İLÇEMİZDEKİ ETKİNLİKLER...

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın 102. Yıl Kutlamaları, 28-29 Ekim tarihlerinde Atatürk Parkı ve Atatürk Caddesi’nde yapılan etkinliklerle gerçekleştirildi.

ÇELENK SUNMA TÖRENİ...

Cumhuriyet Bayramı etkinlikleri 28 Ekim 2025 Salı günü saat 13:00’de Çelenk Şunma töreniyle başladı.

Çelenk Sunma Töreni’ne; İlçe Kaymakamı Vehbi BAKIR, İlçe Belediye Başkanı Av. Baki DEMİRBAŞ Milli Eğitim Müdürü İlhan ERANIL ve şube müdürleri, İlçede faaliyet gösteren siyasi partilerin temsilcileri, Kamu Kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, Şehit yakınları, Gazilerimiz, Okul Müdürleri, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.

Çubuk Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi’nin organize ettiği ve Okul’un Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Ayşegül ARIÖZ’ün sunuculuğunu gerçekleştirdiği Çelenk Sunma Töreni, Atatürk Anıtı’na Kaymakamlık ve Belediye Başkanlığı Çelenklerinin sunulması ile başlarken, Saygı Duruşu ve İstiklal Marşının okunması ile sona erdi.

Atatürk Parkı’ndaki Atatürk Anıtı’na; Kaymakamlık Çelengi İlçe Kaymakamı Vehbi Bakır tarafından, İlçe Belediyesi Çelengi ise İlçe Belediye Başkanı Av. Baki Demirbaş tarafından sunumu yapıldı.

TEBRİKAT LARIN KABULÜ

29 Ekim Çarşamba günü saat 09:30’da İlçe Kaymakam Vehbi Bakır tebrikleri kabul etti.

ATATÜRK PARKI’NDAKİ ETKİNLİKLER...

Atatürk Parkı’ndaki Kutlamalara; İlçe Kaymakamı Vehbi BAKIR, İlçe Belediye Başkanı Av. Baki DEMİRBAŞ İlçe Cumhuriyet Başsavcısı Nevzat GÖKDAŞ, İlçe Milli Eğitim Müdürü İlhan ERANIL ve şube müdürleri, İlçede faaliyet gösteren siyasi partilerin İlçe başkanları, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, Şehit yakınları ve Gazilerimiz, Okul Müdürleri, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.

Sunuculuğunu Çubuk Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi’nin organize ettiği ve Okul öğretmenlerinden Ayşegül ARIÖZ ile Erdinç COŞGUN’un birlikte yaptığı etkinliklerde;

• 29 Ekim Kutlama programı, protokol üyelerinin vatandaşları selamlaması ile başladı.
• Saygı Duruşu ve İstiklal Marşımızın okunması,
• İlçe Kaymakamı Vehbi Bakır, törene katılan öğrenciler, kamu kurum kuruluşlarının temsilcileri ve vatandaşların Bayramını kutladı.
• İlçe Kaymakamı Vehbi Bakır günün anlam ve önemini belirten konuşmasında;

“ Cumhuriyetimizin kuruluşunun 102. Yıl dönümünü kutladığımız bu mutlu günde sizlerle beraber olmaktan ve bu coşkuyu sizlerle birlikte yaşamaktan büyük mutluluk ve onur duyduğumu ifade etmek istiyorum.

Tarihin en zorlu günlerinde, yurdun dört bir yanını düşman sarmışken, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da yaktığı özgürlük ateşi Anadolu’nun tüm ocaklarında tüterek harlanmış ve vatan aşkıyla çarpan yüreklerden yükselen ‘Ya İstiklal Ya Ölüm’ parolasıyla dünyaya milletimizin bağımsızlık inancı haykırılmış, birlik ve beraberliği ile özgürlüğünü zaferle taçlandırmıştır.

Kahraman ecdadımızın dünyaya örnek olarak göstermiş olduğu bağımsızlık mücadelesinde; güneşin ve mavinin şehri Van’da da kadınından erkeğine, gencinden yaşlısına her bir ferdimiz yüreklerinde vatan sevgisiyle mukaddes bildiği tüm değerler için canından geçmiştir. Binlerce şehit verdiğimiz bu topraklarda Vanlı hemşerilerimiz, esarete ve dayatmalara hiçbir zaman boyun eğmemiştir. Zeve Şehitliğimiz de bunun en anlamlı göstergesidir.

İlçemizde olduğu gibi tüm vatan toprağında aziz milletimiz, istiklaline ve istikbaline kasteden işgalcilere karşı başlattığı Kurtuluş Savaşı’nı, tarihte benzeri görülmemiş bir kahramanlıkla ve zaferle taçlandırarak, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuştur.” İfadelerini kullandı.

• Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi öğrencileri; Betül KUŞÇU ve Ahmet Göktuğ FIRAT birlikte “Bugün” adlı şiiri okudu.

• Hayri Aslan Ortaokulu Halk Oyunları ekibi öğrencileri “Trabzon Yöresi” halk oyunları gösterilerini sundu.

• Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi Müzik Grubu, konseri,

• Okul öğrencisi Saim ONAY, “Akdeniz’e Doğru” adlı şiiri okudu.

• Çubuk Belediyesi Engelsiz Spor Kulübü sporcuları Judo gösterilerini sundu.

• Yunus Emre Anadolu Lisesi Halk Oyunları ekibi “Halay gösterilerini” sundu.

• Cumhuriyetimizin 102. yıldönümü münasebeti ile İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okullarımızda düzenlenen “Cumhuriyet ve Türkiye Temalı” İlkokullar arası Resim, Ortaokullar arası Şiir Liseler arası Kompozisyon yarışmalarında dereceye giren öğrencilerimize ödüllerinin takdim edilmesi...

• İlkokullar arasında düzenlenen Resim Yarışması’nda;

1. Atatürk İlkokulu’ndan Ali Ayaz AKTAŞ,
2. Şehit Emre Tunca İlkokulu’ndan Zeynep Sena DURAN,
3. Yıldırım Beyazıt İlkokulu’ndan Duru Nisa ŞENYURT.

* Ortaokullar arası düzenlenen Şiir Yarışması’nda;  

1. Türk Telekom Ortaokulu’ndan Irmak Naz ABACI,

2. Aşağı Çavundur Ortaokulu’ndan Amine Sevde YAMAN,

3. Muammer Kandemir İmam Hatip Ortaokulu’ndan Zeynep ŞİMŞEK.

Liseler arası düzenlenen “Kompozisyon Yarışması’nda

1. Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi’nden Rukiye TUNCEL,

2. İbrahim Yılmaz Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi’nden Tuana SALMAN,

3. Meliha Hasanali Bostan Fen Lisesi’nden Zeynep Su BERBER.

Organizasyon sonrası protokol üyeleri, programı gerçekleştiren okulun öğretmen ve öğrencilerini tebrik ettiler.

CUMHURİYET BAYRAMININ ÖNEMİ...

Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlayan yolculuğu, 9 Eylül 1922’de İzmir’de zaferle sona ermiştir.

Bu yolculukta, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarihin akışını değiştirir.

Ve bu yolculukta kendi kaderini dokur.

O’nun zaferi, Türk Ulusu’nun ve bütün mazlum ülkelerin zaferi olur.

* Mustafa Kemal, Samsun’a çıktıktan bir ay sonra, 21/22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı.

“Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” maddesi, aslında Cumhuriyet’in kendisiydi.

* 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi’nde, “Milli kuvvetleri etkin ve milli iradeyi hâkim kılmak esastır” ifadesi ve ardından Sivas Kongre’sinde alınan kararlar Cumhuriyet’e gidişin göstergesiydi.

* 23 Nisan 1920’de kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), halkın egemenliğine dayanıyordu.

“Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesi kabul edilmişti.

Bu anlamda, aslında fiilen Cumhuriyet yönetimine geçilmişti.

Sadece, yönetim şekline adı konulacaktı.

İstiklal Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından, saltanat kaldırılmış, halifelik ağırlığını kaybetmişti.

* Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin tapusu Lozan, 24 Temmuz 1923’te imzalanmıştı.

* 28 EKİM 1923 AKŞAMI...

Mustafa Kemal, Cumhuriyet’i ilan edecek son adımı atmaya hazırdı.

İsmet (İnönü) Paşa, Fethi (Okyar) Bey, Kazım (Özalp) Paşa, Kemalettin Sami Paşa, Halit Paşa, Rize Milletvekili Fuat Bey ve Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey’i Çankaya’ya yemeğe davet etti.

Hükümet sorunu görüşüldü.

Ve nihayet, arkadaşlarına, yıllardır bir sır gibi sakladığı hedefini açıkladı:

“YARIN CUMHURİYET’İ İLAN EDECEĞİZ”

İsmet Paşa hariç diğer konuklar, yarınki hazırlığı yapmak üzere köşkten ayrıldılar.

Mustafa Kemal hazırlıklıydı, İsmet Paşa’yla Anayasa’da yapılacak değişiklikler üzerinde çalıştılar.

Atatürk, Cumhuriyet’i elbette bir gecede kurmadı.

Cumhuriyet, Mustafa Kemal’in kafasında gençliğinden itibaren, uzun yıllar boyunca şekillenen Türkiye’nin modernleşme projesinin bir eseridir.

Gençliğinden itibaren, Jan Jack Rousseau, Montesquieu, Kant gibi yabancı aydınlarla; Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Tevfik Fikret gibi Türk aydınlarını okumuş, Cumhuriyet yönetimini incelemişti.  

* 29 Ekim 1923

Mustafa Kemal, Meclis’te milletvekilleriyle görüştü.

Bazı milletvekilleri, Mustafa Kemal Paşa’ya Halifelik görevini de üstlenmesini önerirler, tebessüm ederek reddetti.

Ve Meclis, saat 18.00’de toplandı.

Cumhuriyetin ilanına uzanan sürecin son aşamasına gelinmişti.

Oturumu yöneten İkinci Başkan Vekili İsmet (Eker) Bey, yasa önergesini okudu.

Birinci madde:

“Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir... Türkiye Devleti’nin hükümet şekli Cumhuriyettir.”

Meclis’te bulunan 158 milletvekilinin “oybirliği” ile saat 20.30’da “Yaşasın Cumhuriyet” sesleriyle Cumhuriyet ilan edildi.

* Bundan 15 dakika sonra, saat 20.45’te Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı seçildi.

Paşa, kürsüye geldi.

Teşekkür konuşmasını, şu sözlerle bitirdi:

“Milletin sevgisini daima dayanak noktası sayarak, hep beraber ileriye gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti, mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.”

Tarihin Kıskandığı Lider, 42 yaşındadır.

* Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte, bir dönemin dostlukları da sarsılmaya başlamıştı.

* Osmanlı’dan Genç Türkiye Cumhuriyeti’ne kalan miras, oldukça kötüdür;

Türkiye’nin nüfusu 13 milyondu.

Okuma yazma oranı erkeklerde yüzde 7, kadınlarda binde 4.

Ülkede 72 ortaokul, 23 lise, bir üniversite vardı.

40 bin köyün 37 bininde okul, yol, posta yok.

Sadece 337 doktor, 60 eczacı bulunuyordu.

40 bin köye karşılık, diplomalı ebe sayısı 136 idi.

Trahomlu insan sayısı üç milyondu; sıtma, tifüs, verem, frengi, tifo salgın durumdaydı.

Bebek ölüm oranı, yüzde 60’ın üzerinde.

Evlerin yüzde 97’sinde tuvalet yok.

Bit ciddi bir sorun...

* KADINLAR İKİNCİ SINIF SAYILIYORDU...

Avukat, hâkim, savcı, pilot, profesör, milletvekili, sporcu olmaları hayalden öte bir durumdu.

Dört kadınla evlilik vardı.

Boşanma, miras ve tanıklık yapma hakları kısıtlanmıştı.

* Atatürk’ün Cumhuriyet mucizesi, bu korkunç tabloyu çok değil 10 yılda tersine çevirecekti.

Dünyanın hayran kalacağı, bir başarı öyküsü yazılacaktı...

* 1926’da Kayseri’de ilk uçak fabrikası kuruldu.

* 1926-1942 yılları arasında, 212 uçak üretildi.

* Bu uçaklardan biri, 1934’te İran’a hediye edildi.

* 337 doktorla başlayan Cumhuriyet, 15 yıl sonra kendi aşısını üretecek duruma geldi.

* 1938’de, Çin’de kolera salgını başlamıştı.

* Türkiye, 27 Temmuz 1938’de Çin’e 1 milyon santimetreküp kolera aşısı yardımı yaptı.

* Cumhuriyet’in ilanından üç yıl sonra, 17 Şubat 1926’da çıkarılan Medeni Kanun’la, kadın toplumda eşit bir konuma getirildi.

Türk kadını, 1934’te milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazandı.

Bulgaristan, Fransa 1944’te; İtalya, Japonya 1945’te; Belçika 1948’de; Yunanistan 1952’de; İsviçre 1971’de bu hakları elde edebildi.

Türkiye, kadınlara milletvekili seçme seçilme hakkı verilmesinde Avrupa’da yedinci; dünyada 12’nci sırada yer aldı.

* Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasında, Avrupa’da beş, Amerika’da beş olmak üzere toplam 10 ülkenin meclisi açıktı.

Türkiye, bu 10 ülkeden biriydi.

* O yıllarda...

Almanya’da Hitler, Rusya’da Stalin, İtalya’da Mussolini, Portekiz’de Salazar, İspanya’da Franko, Romanya’da İkinci Karol, Yunanistan’da Metaksas gibi liderler diktatörlüklerini ilan ederken; Türkiye’de Atatürk Medeni Bilgiler kitabını yazdırıyor ve gençlere demokrasiyi, çok partili hayatı, düşünce özgürlüğünü ve hoşgörüyü anlatıyordu.

Atatürk, bu yüzden Tarihin Kıskandığı Lider...

* Atatürk’ün, “Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir” sözü, Cumhuriyet’in tanımıdır.

Irk, din, mezhep, cins ayrımı gözetilmez.

* Cumhuriyet’le, ümmet millet; kul birey oldu.

Milletine hesap verirken, NUTUK’ta ilk cümlesi:

“1919 yılı Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. Genel vaziyet ve manzara...” diye başlar...

Son sayfada, şu sözler yer alır:

“Bugün ulaştığımız sonuç, asırlardan beri çekilen millî felâketlerin yarattığı uyanıklığın eseri ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların bedelidir.

Bu sonucu, Türk gençliğine emanet ediyorum...”

Ardından, Gençliğe Hitabe’yi okur.

Mendilini çıkarır, gözyaşlarını siler.

Çünkü, en büyük eserim dediği “Cumhuriyet”i Türk gençliğine emanet etmiştir.

Atatürk, Türk Milleti’ne olan inancıyla; “Benim naçiz vücudum, bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti, ilelebet payidar kalacaktır” der * Tarihin Kıskandığı Lider, 12 gün sonra ölümsüzlüğe adımını atacaktı.

Kurduğu Cumhuriyet, hiçbir soruna yol açmadan işledi.

* Anayasa gereği TBMM, 11 Kasım 1938 günü toplandı.

Cumhurbaşkanlığına İsmet İnönü’yü seçti.

* Atatürk; akıl, bilim, tam bağımsızlık, anti emperyalist ve umut demektir.

* Ve Atatürk, bu milletin ebedi liderdir...

* Cumhuriyet, doğudaki yoksul bir köyden bilim ve devlet insanı yetiştiren; Anadolu’nun fakir bir köyünden, kimsesizleri Cumhurbaşkanlığı makamına çıkaran rejimin adıdır.

* Cumhuriyet, liyakattir.

* Fırsat eşitliğidir, Cumhuriyet...

* Cumhuriyet, erdemdir.

* Cumhuriyet, her çocuğun düş kurabildiği bir sabahın adıdır.

* Atatürk’ün mucizesidir, Cumhuriyet...

“Türk ulusunun yaratılışına ve bilgisine en uygun yönetim şekli “Cumhuriyet”tir”

Mustafa Kemal ATATÜRK

Cumhuriyet Bayramımız Kutlu Olsun...