Şuayip YAMAN

Çubuk Halk Eğitim Merkezi’nin ortağı olduğu “Sporla Sağlık, Dayanışma ve Sosyal Uyum” isimli Erasmus + projesi kapsamında “Özel Gereksinimli Bireylerde Fiziksel Aktivite ve Spor” semineri Çubuk Halk Eğitim Merkezi Konferans Salonu’nda gerçekleşti.

Seminerin Konuşmacısı Kırıkkale Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği Başkanı Doç. Dr. Halil Sarol idi.

Doç.Dr. Halil Sarol seminerde yaptığı konuşmada özet olarak, “Özel gereksinimli bireyler için beden eğitimi ve spor aktiviteleri doğru planlandığında zihinsel yetersizliği olan çocuklar için yaşam kalitesini doğrudan etkileme gücüne sahip etkili bir mekanizmadır. 

Zihinsel yetersizlik ile ilgili olarak tıbbi ve eğitsel tanılama söz konusudur. İlk olarak tıbbi tanı konulmakta ve ailelere bu durumu doktorlar açıklamakta bunun yanında çeşitli yönlendirmeler yapabilmektedirler. 

Dolayısıyla aileyi yönlendirme gücüne sahip olan doktorların beden eğitimi ve sporla ilişkili olarak farkındalık düzeyleri önem arz etmektedir. Bu araştırma kapsamında, tıp fakültelerinde öğrenim görmekte olan doktor adaylarının zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır.

Araştırma grubunu 2016-2017 akademik yılı Cumhuriyet, Gaziantep ve Marmara Üniversiteleri Tıp Fakültesinde öğrenim gören gönüllülük esası ile seçilmiş 124’ü kadın, 92’si erkek toplam 216 öğrenci oluşturmuştur. 

Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, İlhan ve Esentürk (2015) tarafından geliştirilen, “Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık Ölçeği (ZEBSEYFÖ)” kullanılmıştır. 

Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 21 for Windows paket programı kullanılmıştır. Sosyodemografik özellikler bakımından farkındalık düzeyleri arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla normal dağılım göstermeyen veriler için non-parametrik testlerden “MannWhitney U” ve “Kruskal-Wallis Testleri”; betimsel istatistiklerden yüzde dağılımları, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. 

Araştırma sonucunda doktor adaylarının yüksek düzeyde bir farkındalığa sahip oldukları belirlenmiştir. Erkek ve kadın doktor adaylarının farkındalık düzeyleri birbirine yakınlık göstermektedir. 

Düzenli olarak fiziksel etkinlik yapan ve engelli bir yakını bulunan doktor adaylarının farkındalıkları yüksek olsa da gruplar arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Bunun yanında doktor adaylarının aldıkları lisans eğitim düzeyleri kapsamında sınıf düzeyleri arttıkça farkındalıklarının da arttığı belirlenmiştir” ifadelerini kullandı.

“Sporla Sağlık, Dayanışma ve Sosyal Uyum” isimli Erasmus + projesi:

Ortaklar: Türkiye (koordinatör ve 2 yerel ortak), İspanya, Yunanistan, Romanya, Polonya

Spor, Lizbon Antlaşması ile AB yeterliliklerine dâhil edildi. Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi tarafından 1992 yılında kabul edilen ve 2001 yılında güncellenen “Avrupa Spor Şartı” nda yayınlanan spor tanımını kullanmaktadır. 

Avrupa Konseyi, sporu, fiziksel olarak zinde olma ve ruh sağlığını ifade etme veya iyileştirme, sosyal ilişkiler oluşturma veya her düzeyde rekabetçi bir sonuç elde etme amacıyla rastlantısal veya organize katılım yoluyla gerçekleşen herhangi bir fiziksel aktivite türü olarak tanımlar. 

Beden eğitimi, insanların anında zindeliğine ve sağlığına katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda insanların yaşam boyu olumlu yansımalarla fiziksel aktiviteyi daha iyi yapmalarına ve anlamalarına yardımcı olur. 

Dahası, beden eğitimi, takım çalışması gibi aktarılabilir bilgi ve becerileri beraberinde getirir, saygı, fiziksel ve sosyal farkındalık geliştirir ve insanların yaşam koşullarında kolaylıkla kullanabileceği ‘oyunun kuralları’ hakkında genel bir anlayış sağlar. Fiziksel aktivite, fiziksel ve zihinsel sağlığı iyileştirmenin temel bir yoludur. 

Bununla birlikte, çok sayıda insan sağlık ve esenlik için bir gereklilik olan spor faaliyetlerini isteyerek ya da istemeyerek günlük yaşamından çıkarmıştır. Fiziksel hareketsizliğin yılda yaklaşık 600.000 ölüme neden olduğu tahmin edilmektedir. Sporu günlük yaşamın bir parçası haline getirmek, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, bazı kanser türleri, psikolojik rahatsızlıklar ve benzeri birçok hastalığa yakalanma riskini azaltacaktır. 

Ek olarak, spor, halk sağlığı bağlamında yeni bir küresel sorun olarak ortaya çıkan salgın hastalıklara karşı koymanın anahtarlarından biridir. Fiziksel aktivite sadece bir halk sağlığı sorunu değildir; aynı zamanda toplulukların refahına ve gelecek nesillere yapılan yatırımdır. Ülkelerin fiziksel hareketsizlik eğilimini tersine çevirmesi ve Avrupa genelinde insanların fiziksel aktiviteyi günlük yaşamın bir parçası haline getirerek sağlıklarını güçlendirebilecekleri koşullar oluşturmaları bir zorunluluk haline gelmiştir.

Sorunun ölçeği, yeni bir anlayış ve etkili çoğulcu yaklaşımlar geliştirmeyi gerektirir. Bu yaklaşım, eğitim ve spor sektörleri gibi mevcut ortaklıkları güçlendirmeyi ve toplulukları şekillendirmede önemli bir rol oynayan diğer paydaşların katılımıyla yenilerinin geliştirilmesini ifade eder. Spor, sosyal entegrasyon için pratik bir araçtır. Spor aynı zamanda disiplin, güven, liderlik gibi becerilerin kazanılması ve özellikle günümüzde ihtiyaç duyulan hoşgörü, işbirliği ve saygı gibi temel ilkeleri öğrenmek için fırsatlar yaratır.

Projemiz, insanların hem kişisel hem de halk sağlığı anlamında tutum ve davranışlarını değiştirmelerini, dengeli sosyal ve kültürel gelişime katılımı sağlayan yaygın ve sargın öğretim tekniklerine dayalı uzaktan eğitim modülleri içermektedir.

İçerikler güncel olaylara dayanmaktadır, videolar ve animasyonlarla desteklenmektedir. Proje, aşağıdaki hedefler ulaşmak için hazırlanmıştır:

– Toplum sağlığına, sosyal refahına ve uyumuna katkı sağlamak için sağlıklı yaşam bilgisine sahip kişi sayısını artırmak,

– İnsanlara kendi kendini gerçekleştirme ihtiyaçları için tutum, anlayış ve niteliklerini geliştirme fırsatı vermek,

– Sporla kişisel ve halk sağlığı tarafında kriz yönetimi konusunda farkındalığı geliştirmek ve artırmak,

– İnsanlara eşit ve erişilebilir fırsatlar sunarak eğitimde Avrupa değerlerinin farkındalığını geliştirmek ve artırmak.

Projemiz, her kesiminden insanın, özellikle dezavantajlı grupların (yetersiz gelir, yetersiz eğitim, coğrafi engeller, kültürel engeller, göçmenler, mülteciler vb.) eşit eğitim fırsatlarına erişebilmelerini sağlamak için hazırlanmıştır.

Küreselleşmenin getirdiği toplumsal değişimler günlük hayatı uluslararası boyuta taşımıştır. İnsanlar, kültürler ve ülkeler arasındaki etkileşimler, dünya çapında çok kültürlü sosyal becerilere ve uyuma dayanan böyle bir yaşamı ortaya çıkarmıştır. 

Bu nedenle Projemiz uluslararası düzeyde ortaklık içeren bir yapıda hazırlanmıştır. Proje ayrıca, uluslararası düzeyde eğitim işbirliği için karşılıklı alışverişi desteklemek, eğitimde yeniliği teşvik etmek ve ortak eğitim politikası alanlarına katkıda bulunma amacını da hedeflemektedir.

Yaşam boyu öğrenme, aktif vatandaşlığın, sosyal becerilerin, sosyal uyumun ve fırsat eşitliğinin geliştirilmesinde önemli bir unsurdur. Sağlıklı olmak, bireylerin toplumda etkin ve bağımsız bir şekilde yaşamaları için en önemli ve işlevsel özelliktir.

 Kişiler arasında olumlu ilişkiler kurmak, bu ilişkileri sürdürmek ve bireyin sosyal davranışları için olumlu geribildirim almak çok önemlidir. Toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel hayatındaki sürekli değişimler, günümüz yaşam koşullarının gerektirdiği bilgi ve becerilerin sürekli yenilenmesini gerektirmektedir. Bu Proje ile yerel ve uluslararası faaliyetler yürütülecektir.

Uzaktan eğitim uygulamaları (modüller) sayesinde, hayatın her kesiminden insanlar BİT’e dayalı eşit ve açık öğrenme fırsatlarına sahip olacaklar. Yapılacak yüz yüze ve çevrimiçi faaliyetler yardımıyla aşağıdaki sonuç ve çıktılara ulaşılması hedeflenmektedir.

Proje Faaliyetleri:

* Seminerler

– Sporla Sağlıklı Yaşam

– Zihinsel ve psikolojik sağlık için spor

– Günlük hayatta aktif ve pasif spor

* Saha Araştırması – yerelde “Sağlıklı Yaşam Algısı ve Spor”

* Akademik makale “Sağlıklı Yaşam Algısı ve Spor”

* Fotoğraf yarışması (Sağlıklı mıyız?)

* Çevrimiçi eğitim modülleri;

– Sporla Sağlıklı Yaşam

– Sağlıklı beslenme ve spor

– Zihinsel ve psikolojik sağlık için spor

– Sporla bağışıklık sistemini güçlendirmek

– Sosyalleşme ve spor

– Günlük hayatta aktif ve pasif spor

– Evde spor

– İş yerinde spor

* Faaliyetleri değerlendirmek için uluslararası toplantılar

* Kontrol ve uygulama grupları.

Projeyi ile aşağıdaki konularda gelişim sağlamayı hedefliyoruz;

* Sosyal ve sivil yeterlilikler

     – Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi

     – Sporla Sosyal Yaşam ve Sosyal İçerme

* Dijital yeterlilikler; bilgisayar ve internet kullanım becerileri

* Anadilde iletişim becerileri

* Yabancı dillerde iletişim becerileri

* Farklılıkları kabul etme konusunda artan farkındalık

* AB değerleri hakkında artan bilinç

* Katılımcı kuruluşların ve ilgili paydaşların artan kapasitesi

* Erasmus + Programları hakkında artan farkındalık.

Bu projeyi gerçekleştirerek aşağıdaki çıktıları oluşturmayı hedefliyoruz;

* E-Öğrenme Modülleri (Eğitim Videoları)

* Sağlıklı Yaşam Kitapçığı

* Dijital Fotoğraf Albümü (Sağlıklı Mıyız?)

* Bilimsel araştırma ve makale – “Sağlıklı Yaşam Algısı ve Spor”

DOÇ.DR. HALİL SAROL KİMDİR?

Doç. Dr. Halil SAROL 1975 yılında Almanya’da doğdu. Lisans, Yüksek lisans ve doktora eğitimini Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde tamamlamıştır. Doktora tez konusu 

“Uyarlanmış Rekreasyonel Fiziksel Aktivitenin Otizmli Bireylerin Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi” isimli çalışmadır. 2005-2015 yılları arasında Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği Bölümünde öğretim elemanı olarak çalışmıştır. 2008-2011 yılları arasında Gazi üniversitesi “Otizmli Çocuklar Spor Eğitim Projesi”nde başkan yardımcısı ve spor eğitim sorumlusu olarak görev yapmıştır.

2012-2015 yılları arasında Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi Derneği yönetim kurulu üyeliği,

2005-2011 yılları arasında Gazi Üniversitesi Doğa Sporları ve Arama Kurtarma Merkezi Başkan Yardımcılığı görevlerini yürütmüştür. 

Uluslararası Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi I. ve II. Düzey uluslararası sertifika sahibidir. 

Rekreasyon Çalışmaları ve Araştırmaları Derneği Denetleme Kurulu üyesi olan Doç. Dr. Halil SAROL halen Kırıkkale Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcılığı ve Spor Yöneticiliği Bölüm Başkanı olarak görev yapmaktadır.