HUKUKUMUZDA AİLE KONUTU

Çubuk Haber okuru ve tüm vatandaşlarımıza zor günlerde sağlık dileriz. Bu yazı ile amaçladığımız, ekonomik olarak  zor  süreçten geçen vatandaşımıza  bazı hakları ile ilgili farkındalık oluşturmaktır.

Bir avukat olarak söz konusu ekonomik etkilenmenin canlı şahidiyim. Maalesef bir kısım vatandaşımız bu dönem itibari ile borçlarını ödeyemediği için  aile hayatını geçirdiği yuvasını, en temel hakkı olan barınma hakkını kaybetmektedir.  Bu durum borçlu olan kimse yanında tüm aile fertlerini ilgilendirmektedir.

Eşlerden birinin bilinçsiz  davranışı yahut ekonomik darlığa girmesi tüm aileyi ve aile saadetini alt üst etmekte, insanların bir anda evsiz kalmalarına neden olmaktadır. Maalesef  bu  mağduriyetlerin büyük  bir kısmı ise  vatandaşımızın hatır gönül ilişkileri veya akrabalık nedeni ile kefil olması yahut ailesi ile yaşadığı konutu bir başkasının borcu için   ipotek göstermesi ile olmaktadır.

Hukukumuz yukarıda anmış olduğumuz mağduriyetler sebebiyle Türk Medeni Kanunu ile kişi ve birlikte yaşadığı aile dolayısıyla aile konutunu korurken,İcra ve İflas Kanunu ise aile yanında aile olmadan aile konutu vasfı taşımayan konutlar hakkında da bazı korumalar içermektedir.

Bugün yazımızın konusu Türk Medeni Kanunun sağlamış olduğu korumadır. Bir sonraki yazımızda ise İcra ve İflas Kanununun sağlamış olduğu korumadan bahsedeceğiz.

AİLE KONUTU NEDİR?

Kanun ile aile konutu tanımı yapılmamıştır ancak 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun gerekçesinde aile konutu için eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, buna göre yaşantısına yön verdiği, acı ve tatlı günleri içinde yaşadığı alan olarak tanımlamıştır. Yine Yüksek Mahkeme içtihatlarında yer alan tanım da ise aile konutu; eşlerin beraberce seçmiş oldukları ve varsa çocukları ile birlikte eylemli olarak içinde yaşadıkları konut olarak ifade edilmiştir. Aile konutu, en kısa tanımı ile ailenin mutad olarak yaşadığı  meskendir.

Bir meskenin Aile konutu olma özelliği, tapuda şerh verilebilir. Vatandaş arasında  aile konutu olma durumunun tapuda şerh edilmesi halinde geçerli olduğu yanlışı hakimdir. Aile konutu olmanın şartı ailenin o meskende yaşamasıdır. Tapuda şerh kurucu bir unsur değil açıklayıcı unsurdur. Şerh verilmiş veya verilmemiş olsun ailenin mutad olarak yaşadığı mesken aile konutudur.

AİLE KONUTU KORUMASI NEDİR?

 Eşler, aile konutunda birlikte yaşamış, acı tatlı günlerini geçirmişlerdir. Bu nedenle aile konutunun eşler için maddi ve manevi olarak önemi, anlamı ve değeri oluşmuştur. Bunun için kanun koyucu TMK 194. maddesi ile ailenin oturduğu konuta özel düzenlemeler ve sınırlamalar öngörmüştür.

1. Eşlerden biri, diğer  eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez,
2. Eşlerden biri, diğer  eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutunu devredemez, üçüncü bir kimseye satamaz
3. Eşlerden biri, diğer  eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz yani kendi veya bir başkasının borcundan ötürü ipotek (rehin) vb. veremez.
4. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.
5. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelebilir.

Yukarıda bahsettiğimiz açıklamalardan da anlaşılacağı üzere eşlerden biri diğer eşin açık rızası olmadan ev üzerinde sınırlayıcı haklar koyamayacağı gibi aile konutunu eşin rızası olmadan satamayacaktır.

Eşiniz bu korumalara rağmen evinizi satar yahut ev üzerine ipotek tesis ettirirse TMK 194'e dayanarak açacağınız dava ile evin satışını iptal ettirebileceğiniz gibi, ipoteğin kaldırılmasını veya evin icra aracılığı ile satılmasının da önüne geçebilirsiniz.

Yaşadığınız konutun aile konutu vasfını mahkeme huzurunda ispat etmeniz gerekecektir bu ispat belirli usullere  ve sürelere tabi olduğu için tüm bu süreçte aile konutunuzu korumak ve olası mağduriyetlerin önüne geçmek için hukuki destek almanızı tavsiye ederiz aksi halde geri dönülmez zararlar doğacaktır.

Yuvanızda sağlıklı ve mutlu günler dileriz.