Zekat

Abdurrahim Somuncu (Emekli Müftü)

         

                        Zekât, islamın beş şartından birisidir. Zekât mali bir ibadettir. Zekât zenginin malından, fakirlere belli bir miktarın ödenmesi gereken bir haktır. Zariyat suresi ayet 19. “Onların mallarında muhtaç ve yoksullar için bir hak vardı, onu verirlerdi”  buyrulmaktadır. Zengin sanmasın ki zekâtı, kendi malından veriyor, o malda bulunan, fakirin hakkını ödemiş oluyor. Zekât, fakirle zengin arasındaki boşluğu dolduruyor ve sosyal dayanışmayı sağlıyor. Zekât; zenginle fakir arasındaki sevgi bağlarını da, güçlendiriyor. Zekât vermekle malın azalmadığını “sebe” süresi ayet 39 “ Siz Allah için ne verir seniz, Allah onun yerine (daha iyisini) verir” buyuruyor. Zekât verildiğinde, alanda verende kazançlı oluyor. Peygamber efendimiz (sav) bir hadisi şeriflerinde “Müslüman"ın bir uzvunda ağrı, sızı olduğunda o,vücuttaki, ağrı ve sızıyı diğer uzuvlar,  paylaşırlar.” buyrulmaktadır. Başka bir hadisi şerifte de, “yanı başında aç yatan var iken, tok yatan bizden değildir” hadisi şerifleri de, Müslüman"ın diğer muhtaç Müslümanlara yardım elini uzatmalarını, fakirliğin verdiği sıkıntılarını paylaşmalarının, gerektiğini göstermektedir.                                                                                

             Kimler zekât vermekle yükümlüdürler.1-Müslüman olmak.2-Erginlik çağına gelmiş olmak. 3-Akıllı olmak. 4-hür olmak. 5-Borçlar düşüldükten sonra, nısap miktarı mala sahip olmak. 6-Mevcut nisap miktarı malın, üzerinden bir yıl geçmiş olmak.                                       

            Nisap nedir?.İslamiyet"e göre zenginlik ölçüsü demektir.Zenginlik ölçüsü :Borcundan ve asıl ihtiyaçlarının dışında, servete sahip olmasıdır.Altın cinsinden nisap;80,18. gr. Para cinsinden ise, altın nisabı tutarında olmasıdır.Koyun ve keçi, cinsinden 1/40 ,sıgırdan1/30, Nakit parası olandan 1/40 (yüzde iki buçuk) olmak üzere zekat ödenir.                                                                 

             Zekât kimlere verilir ve kimlere verilmez. Zekât verilecek olanlar:1-Fakirler,(Nisap ölçüsünde bir servete sahip olmayanlar). 2-Miskinler (Hiçbir malı olmayanlar). 3- Borçlular.4-yolcular.5-Allah yolunda olanlar.6- Amca dayı, teyze, halalar ve bunların çocukları fakir iseler zekât verilir.                                                          

             Zekât; kimlere verilmez. 1-Usul ve furu"a, bunlar kimleredir. Usul: ana, baba, anne anne. Dede… Yukarı doğru. Furu ise şunlardır. Oğlu, kızı ve bunların çocukları aşağı doğru kendi sulbünden olanlara zekât verilmez. 2-İslami ölçülere göre, zengin sayılanlara. 3-Müslüman olmayanlara. 4-Cami, çeşme, yol, köprü gibi yerlere zekât verilmez. Bir fakirin borcuna mahsuben yapılan yardım sayılır, alacak,zekât"a mahsup edilmez . Zekâtta niyet ve temlik şarttır. (Zekâtlık değerdeki mal, önceden hesap edilir, daha sonra yerine verilir). Borç verilmiş tahsil imkanı bulunan mallardan da, zekat verilir.Her hangi bir iş yerinin,alet ve edevatın dan, kullanılan malzemelerinden zekat verilmediği gibi, bir fabrikanın da, makinelerinden,arabalarından kullanılan malzemelerinden zekat verilmez.O fabrikanın yıllık kazancından (o, kazanç nisab ölçüsüne ulaşırsa) zekat verilir.Bir evin ihtiyacı olan  kullanılan araba ve eşyasından da, zekat verilmez.İhtiyaç dışı olanlar, zekata mahsup edilir.Satılık daire ve arsaların, değerlerinden zekat verilir.                                       

         Zekâtın yararları:1-Toplumu fakiriyle zenginini kaynaştırır.2-Malı günah kirlerinden temizler.3-Mal sahibini kul hakkından kurtarır- 4.Zenginin aşırı hırsını önler.5-Cimriliği giderir. 6-Kalbin katılığını giderir fakirlere karşı şefkatli yapar.7-Ruh ile bedenin dengesini sağlar.8-İbrahim (as) cömertliği derecesine yükseltir.9-Toplumsal barışı sağlar 10-Malı çoğaltır... Allah" emanet olunuz