Şuayip YAMAN

Arsa ve arazi sahipleri, belediye’nin ilçe içinde son zamanlarda yapılan imar uygulamalarından şikâyetçi.. Vatandaşlar, “Arsalarımıza binalar yaptık. Etrafına çitler, duvarlar ördük. Bir de baktık ki Belediye araçları bu çit ve duvarları yıkıyor. Bize haber verilmiyor. Bu arada ağaçlarımız kesildi. Mağdur olduk. Bunlar yetmiyormuş gibi bir de arsalarımızda 17 m2, 21 m2, 35 m2, 47 m2. Belediye hisseleri var. Belediye bize bir çeşit mirasçı oldu” diyerek dert yanıyorlar ve şikâyet ediyorlar. “ Üstelik yıkılan duvarlarımız yeniden örülmüyor, ama bazılarının duvarını ise yeniden örüyorlar. Burada kıstas, ölçü nedir?” diyerek Belediye yetkililerinden cevap bekliyorlar.

Vatandaşların şikâyetlerine karşılık olarak Belediye yetkilileri ise, “İmar uygulamalarında “imar parsellerine kesinlikle dokunulmadı. Kadastro parsellerinde uygulama yaptık. Bir başka ifade ile 18. Maddenin girmediği yerlerde uygulama yaptık. Yasa gereği Belediye buralara yüzde 40’kadar girebiliyor. Ama biz yüzde 20-23 olarak giriyoruz. Bunlar da yol, yeşil alan (park) hissesi oluyor. Vatandaşın duvarla çevirdiği arsaların çoğu kadastro parselidir. Onlar şimdiye kadar kadastro çapı ile duruyordu. Tabiri caizse arazi, tarla konumunda idiler. Kadastro çapı demek, üzerinden imar geçmemiş arazi demektir. Vatandaşlarımız İmar çapı ile kadastro çapını karıştırmasınlar, bunlar farklı şeyler. Yapılan imar uygulamalarında vatandaşın kesinlikle mağduriyeti yok. Bu konuda vatandaşlardan yüze yakın dilekçe aldık. Vatandaşları çağırarak gerekli açıklamaları yapıyoruz onları bilgilendiriyoruz” diyorlar.

Peki, İmar Kanunu’ndaki 18. Madde nedir ?

3194 sayılı İMAR KANUNU (Arazi ve Arsa Düzenlemesi) Madde 18 :

İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada ve parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve resen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.

Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında düzenleme ortaklık payı olarak düşülür. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde (Değişik: 17.12.2003) kırkını geçemez.”

İmar Kanunu, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapılar bu Kanun hükümlerine tabidir. Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılmaz.

Bugün itibariyle arazi ve arsa düzenlemeleri uygulamalarında tam bir birlik sağlanamamıştır. Bunun da gerçek nedeni belediyelerin imar uygulamalarında kendilerine fazla parsel çıkarma amacını taşımalarıdır. Oysa imar uygulamalarının gerçek amacı ise imara uygun konut alanı elde etmektir.

İmar uygulamalarında bir taraftan imara uygun konut alanları oluşturulurken, diğer taraftan da düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, pazar yeri, ibadet yeri ve karakol gibi umumi hizmetlere ait alanlar için gerekli olan araziler elde edilmektedir. Belediye bu tür uygulamaları yaparken hak, adalet ve eşitlik ilkesine göre herkese şamil bir uygulama yapmalıdır. Vatandaşların mağduriyetlerini en aza indirgemelidir.

Belediye yetkilileri bir arsa ve arazi üzerinde 18. Madde uygulaması yaparken, arsa ve arazi sahiplerine ayrı ayrı tebligat göndererek bilgilendirmelidir. Sadece uygulamayı yaptıktan sonra bir ay askıya asmakla görev tamamlanmış olmuyor. Çünkü vatandaşların neredeyse tamamı arsa ve arazilerinde yapılan değişikliklerden haberdar olamıyor. Ancak, bir inşaat ve tadilat yapacaklarında haberleri oluyor. O zamanda iş işten geçmiş oluyor.

İlçemizde, çağdaş ve düzenli şehirleşmeye geçilebilmesi için, Belediyece, gelişme alanlarının iyi seçilerek, vatandaşların çarpık yapılaşmaya başlamadan önce parselasyon işlemlerini tamamlaması ve bunun sonucunda da sosyal ve teknik altyapılarını inşa etmesi gerekir. Ne yazık ki ilçemizdeki hızlı nüfus artışı, köylerden Çubuk’a olan aşırı göçler, Belediyenin maddi yetersizlikleri ve zaman zaman siyasi tutarsızlıkları gibi sebeplerden ötürü çarpık, plansız ve kaçak yapılaşmanın önüne henüz tam olarak geçilememiştir. Fakat zamanla geçileceğine eminim. Bununla birlikte Belediyenin yetkilerinde olan imar uygulamaları ile uygulama sahalarında çağdaş yaşam için gerekli olan umumi hizmetlere ayrılan yerleri kazanmakla beraber, mevcut haliyle düzensiz olan bu alanlardaki kadastro parselleri inşaat yapmaya elverişli parseller haline de getirebilmelidir. Bunun için de hak, adalet ve eşitlik ilkesinden ödün verilmemelidir.